Nhân một chuyến đi công tác các tỉnh, thành phố phía Nam trong tháng 10 năm 2004, tôi có dịp tới thăm Huyện đảo Phú Quốc - một hòn đảo thuộc tỉnh Kiên Giang nằm trong vịnh Thái Lan - Thái Bình Dương. ở đây bốn mùa cây trái xanh tươi, rất nhiều dược liệu quý trong đó có cây Nhàu, mọc hoang và đang được trồng ở các tỉnh Miền Nam nước ta nhất là các tỉnh Miền Tây (Bình Dương, Bình Phước, Củ Chi...
Cây Nhàu có tên khoa học là Morinda citrofolia Lin, thuộc Họ Cà phê Rubiaceae. Cây này còn gọi là cây Ngao, Nhàu núi, Giàu… Cây Nhàu cao chừng 6 - 8m, thân nhẵn, thường mọc hoang ở nơi ẩm thấp, dọc bờ sông suối. Cây có nhiều cành to, lá mọc đối hình bầu dục, nhọn ở đầu, dài 12 - 15 cm. Hoa nở vào tháng 1 - 2, quả chín vào tháng 7 - 8. Quả hình trứng, xù xì, dài chừng 5 - 6 cm, khi non có màu xanh nhạt, khi chín có màu trắng hồng, mùi nồng và cay. Ruột quả có một lớp cơm mềm ăn được, chính giữa có một nhân cứng. Nhân dài chừng 6 - 7 mm, ngang chừng 4 - 5 mm, có 2 ngăn chứa 1 hạt nhỏ mềm (xem ảnh).
Từ lâu nhân dân Miền Nam đã dùng một số bộ phận như dùng rễ, lá và quả của cây Nhàu làm thuốc.
Cây Nhàu đã và đang được các cơ sở nghiên cứu, sản xuất dưới nhiều dạng bào chế khác nhau, không chỉ để bồi dưỡng sức khoẻ mà còn có tác dụng chữa một số bệnh. Công ty Cổ phần Xuất nhập khẩu Y tế Domesco - tỉnh Đồng Tháp; Xí nghiệp Dược phẩm Trung ương 25 là một trong những Công ty đi đầu trong nghiên cứu và sản xuất các dược phẩm đặc chế từ dược liệu quý này.
Công ty Cổ phần xuất nhập khẩu Y tế Domesco, tỉnh Đồng Tháp đã có thuốc viên Morinda Citrofolia (viên bao phim và viên nang); Nước ép trái Nhàu Doromi; Rượu Morinda và Rượu trái Nhàu. Những sản phẩm trên đã được Bộ Y tế cấp Số đăng ký và lưu hành trên toàn quốc. Đặc biệt viên bao phim Morinda Citrofolia đã và đang được xuất khẩu ra thị trường Thế giới.
Xí nghiệp Dược phẩm Trung ương 25 hiện đang sản xuất và lưu hành toàn quốc các sản phẩm như Viên nang Unfamorin; Viên trái Nhàu; Nước ép trái Nhàu; Trà trái Nhàu (túi lọc) và một số dạng bào chế khác đang được nghiên cứu, sắp đưa vào sản xuất
Những sản phẩm trên từ dược liệu Việt Nam, được nghiên cứu khoa học và sản xuất trên dây chuyền hiện đại đạt tiêu chuẩn GMP đang góp phần biến những tiềm năng dược liệu nước ta thành hiện thực, đưa ngành Dược nước ta phát triển đáp ứng với yêu cầu của thời kỳ mới.
TS. Lê Thế Chính
Cây Nhàu
Dạng hẹp
